Hər hansı digər bazar mexanizmi kimi tələbin də öz xüsusiyyətləri və funksiyaları vardır. Hər birimiz demək olar ki, saatlıq tələblə qarşılaşırıq, lakin hər kəs bu konsepsiyanı təsvir edə bilməz.
Təlimat
Addım 1
Tələb nədir? Tələb, alıcıların müəyyən bir qiymətə və müəyyən bir zamanda bir məhsul almaq istəkləridir. Ancaq bu müddət "tələb miqdarı" ilə qarışdırılmamalıdır. Bu konsepsiya istehlakçının sabit bir qiymətə almaq istədiyi mal və xidmətlərin miqdarını göstərir.
Addım 2
Hər sistemdə olduğu kimi, bazar da bir sıra qanun və prinsipləri özündə birləşdirir. Bu vəziyyətdə tələb qanunu bizi maraqlandırır. Tələb olunan məbləğin qiymətlə tərs mütənasib olduğunu bildirir. Başqa sözlə, bir məhsulun qiyməti nə qədər yüksəkdirsə, daha az insan onu almaq istəyər.
Addım 3
Qeyd etmək lazımdır ki, tələbin miqdarını təsir edən bir çox amillər var. Bunlara müəyyən bir məhsulun qiyməti, digər məhsulların qiymətləri, istehlakçı gəlirləri, zövqləri və üstünlükləri, bazar məlumatları, məhsul reklamları və s. Beləliklə, tələb funksiyası kimi bir konsepsiyaya problemsiz yanaşdıq. Tələbin Q d = f (P, P s 1 … P sn, P c 1 … P sm, I, Z, N, Inf, R, T, E) müxtəlif amillərdən asılılığını bildirir. Qd tələbin həcmidir. Malın qiyməti ən vacib amillərdən biri olduğundan tələb funksiyası belə yazıla bilər: Qd = f (P), burada P qiymətdir.
Addım 4
Tələb funksiyası xətti bir forma sahib olduqda, yəni qrafikdə düz bir xətt şəklində təsvir edildikdə, aşağıdakı düsturla tapıla bilər: Qd = ab * p (a bu məhsul üçün mümkün olan tələb, b tələb dəyişikliyinin qiymətdən asılılığı, p qiymətdir). Bu formuldakı mənfi işarəsi tələb funksiyasının azalan bir forma sahib olduğunu göstərir. Buna görə tələb funksiyası qrafik şəklində təsvir edilə bilər (Şəkil 1)
Addım 5
Tələb əyrisi müəyyən bir məhsula tələb miqdarı ilə bazar qiyməti arasındakı əlaqəni göstərir. Qiymət amillərinin hərəkəti tələbin miqdarının dəyişməsinə, daimi tələb əyrisi boyunca digər nöqtələrə köçürülməsinə gətirib çıxarır. Qeyri-qiymət amillərinin hərəkəti tələb funksiyasının dəyişməsinə gətirib çıxarır və tələb əyrisinin sağa (böyüyürsə) və sola (düşərsə) dəyişməsində ifadə olunur.
