Hər hansı bir müəssisənin rəhbərliyi fəaliyyətində həm xarici, həm də daxili bir çox amilləri nəzərə almalıdır. Bütün planlar nəzərdə tutulduğu kimi yerinə yetirilmir. Verilən tapşırıqları həll edən işçilər istəmədən səhv edə bilər və ya özlərinə həvalə olunan vəzifələrdən çəkinirlər. Buna görə menecer gündəlik olaraq nəzarət funksiyalarını yerinə yetirməlidir.
Nə üçün nəzarət var?
Bir iş quruluşu və ya dövlət qurumu olsun bir təşkilatın fəaliyyətləri daima dəyişən bir mühitdə baş verir. İdarəetmə aparatının funksiyalarından biri də bu cür dəyişiklikləri nəzərə almaq və istehsal proseslərinə düzəlişlər etməkdir. Eyni zamanda menecer işçiləri düzgün təşkil etməli və onu cari və gələcək vəzifələri yerinə yetirməyə sövq etməlidir.
Tabeçiliyində olanların fəaliyyətinə mütəmadi və planlı nəzarət idarəetmənin ayrılmaz bir funksiyasıdır. Bu şəkildə işçilərin işindəki çatışmazlıqları vaxtında müəyyənləşdirə, səhvləri və səhv hesablamaları aşkar edə bilərsiniz. Bir müəssisənin fəaliyyətindəki bütün pozuntular personalın səhv hərəkətlərindən qaynaqlanmır. Bəzən səhvləri menecerlər özləri edirlər, məsələn yuxarıdan gələn sifarişlərin mənasını təhrif edirlər.
İdarəetmə mövqeyindən nəzarət, rəhbərliyin göstəriş və sərəncamlarının yerinə yetirilməsinin düzgünlüyünü yoxlamaq üçün aydın və düşünülmüş tədbirlər sistemidir. Bu konsepsiya işçilərin funksional vəzifələrinin ciddi şəkildə yerinə yetirilməsinin izlənilməsini də əhatə edir. İşin əhəmiyyətli bir hissəsinin maşın və mexanizmlər tərəfindən deyil, insanlar tərəfindən həyata keçirildiyi bir təşkilatda nəzarət birbaşa güc anlayışı və fəaliyyətlərin inzibati tənzimlənməsi ilə bağlıdır.
İdarəetmə funksiyası kimi nəzarət
Nəzarət sisteminin vəzifəsi işçilərin fəaliyyətlərində rəhbərlik etməsi lazım olan bəzi standartlar yaratmaqdır. Nəzarətin effektiv olması üçün menecerin hər bir işçinin fəaliyyətini qiymətləndirə biləcəyi meyarlara ehtiyac var. Standartla əldə edilən performans arasındakı fərq, iş proseslərinə düzəliş üçün əsas olmalıdır.
İdarəetmədə nəzarət funksiyaları artıq təşkilatın fəaliyyətinin planlaşdırılması mərhələsində qüvvəyə minir. Şöbələr üçün iş planları tərtib edərkən menecerlər, icrasının vaxtını və həyata keçirilməsinə cavabdeh şəxsi göstərərək içlərindəki yoxlama tədbirlərini təmin etməlidirlər. Nəzarətin planlaşdırılmış təbiəti, fəaliyyətlərin auditini hər hadisədən deyil, sistematik şəkildə aparmağa imkan verir.
Nəzarətin son məqsədi təşkilat rəhbərliyinin fəaliyyət göstəricilərinin ən səmərəli performansına yönəldiyi bir vəziyyətə nail olmaqdır. Nəzarət fəaliyyətlərini planlaşdırarkən menecer ayrı-ayrı işçilərin və bütövlükdə komandanın psixoloji xüsusiyyətlərini nəzərə almalıdır. Yanlış qurulmuş yoxlama sistemi işçiləri mənfi təsir edə bilər, motivasiyanın azalmasına və gərginliyin artmasına səbəb ola bilər.
