Avropa Birliyi bir dövlətin və beynəlxalq bir təşkilatın xüsusiyyətlərini özündə cəmləşdirən misilsiz bir quruma çevrilərək təxminən üç Avropa ölkəsini birləşdirdi. Bu dərnəyin vəzifələrindən biri də vahid Avropa valyutasının dövriyyəyə girəcəyi ortaq iqtisadi zonanın formalaşdırılmasıdır. Bu günə qədər Avropa Birliyinin tərkibi avronun istifadə olunduğu zonanın tərkibi ilə üst-üstə düşmür.
Avrozonanı, ərazilərində qanuni vasitə olaraq avro adlanan vahid Avropa pul vahidi qəbul etmiş bir qrup ölkə adlandırmaq adətlidir. 1999-cu ilin yanvar ayından etibarən on bir belə ölkə var idi: Almaniya, Avstriya, Fransa, Belçika, Finlandiya, İtaliya, İrlandiya, Portuqaliya, İspaniya, Hollandiya və Lüksemburq. Bir az sonra, Sloveniya, Yunanıstan, Malta, Slovakiya, Kipr və Estoniyanın ona qoşulması ilə avro bölgəsi genişləndi.
Genişlənmiş avro bölgəsi, vahid Avropa valyutasının da istifadə olunduğu bir neçə başqa dövləti əhatə edir. Beləliklə, Avropa Birliyi ilə müqavilələr San Marino, Vatikan və Monako tərəfindən bağlanıldı. Saziş bağlanmadan avro Andorra, Çernoqoriya və Kosovodakı yaşayış məntəqələrində istifadə olunur.
Avropa ölkələrində ortaq pul və iqtisadi siyasətin formalaşması üç mərhələdə baş verdi. Vahid Avropa valyutası 2002-ci ilin martından bəri avrozonada yeganə qanuni ödəniş vasitəsi oldu.
Ortaq pul vahidinin tətbiqi son zamanların ən cəsarətli iqtisadi təcrübəsi oldu. İndiyə qədər mütəxəssislər vahid valyutaya keçidin məqsədəuyğun olub olmadığını mübahisələndirirlər. Ayrı-ayrı dövlətlər və iqtisadiyyatın sahələri arasında pul ittifaqının yaradılmasından əldə edilən fayda və mümkün xərclərin bölgüsü məsələləri hələ həll olunmamışdır. Çox güman ki, təcrübənin nəticəsi təkcə Avropanı deyil, həm də bu bölgə ilə iqtisadi əlaqələr saxlayan bir çox dövləti təsir edəcəkdir.
Hər bir AB ölkəsi rəsmi olaraq avro bölgəsinə daxil olmaq hüququna malikdir. Yenə də avro bölgəsinə qoşulmaq üçün namizədlər pul siyasətində tətbiq olunan müəyyən meyarlara cavab verməlidirlər. Əvvəla, namizəd ölkənin büdcə kəsiri ÜDM-in 3% -i, hökumət sektorunun borcu isə ÜDM-in 60% -i yaxınlığında olmalıdır.
Bundan əlavə, avro bölgəsinə daxil olmaq istəyən dövlət, valyutasının Avropa valyutası ilə əlaqəli sabit məzənnəsini təmin etməlidir. Ölkənin Mərkəzi Bankının müstəqillik dərəcəsi və maliyyə siyasətinin avrozona ölkələrinin siyasəti ilə tutarlılıq səviyyəsi də nəzərə alınır.
Avropa Mərkəzi Bankı və Avropa Komissiyası avro bölgəsinin potensial yeni üzvlərini qiymətləndirərkən bazarların qarşılıqlı inteqrasiyasının nəticələrini, tədiyə balansının inkişafını, əmək xərclərini və qiymət indekslərinin səviyyəsini nəzərə alır. Pul ittifaqına üzv olduqdan sonra avrozonanın yeni üzvü maliyyə sektoru üçün müəyyən edilmiş sabitlik meyarlarını yerinə yetirmək məcburiyyətində qalacaq.
Vahid Avropa valyutası zonasına girərkən Birliyin yeni üzvləri pul və kredit siyasəti sahəsindəki bütün səlahiyyətləri Avropa Mərkəzi Bankına ötürürlər ki, bu da faiz dərəcələrinin müəyyənləşdirilməsi və həcmin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı məsələləri həll edir. banknotlar.
Hər yeni AB üzvü üçün avro bölgəsinə qoşulmaq, dövlətin Avropa Birliyinə tam və hərtərəfli inteqrasiyasına aparan təbii bir addımdır.
